verdieping

05 oktober 2022

BALANS IN DE NATUUR

Werelddierendag, een goed moment om eens in te zoomen op hoe dat nou precies zit met de natuurlijke balans, biodiversiteit, en de rol van dieren daarin. 

Buiten vallen steeds meer bladeren die we ook steeds vaker in onze tuinen laten liggen. Want we hebben geleerd dat in deze bladeren het voedsel zit waar bomen en struiken volgend jaar weer van kunnen groeien. Deze cyclus moet zo min mogelijk verstoord worden, om het evenwicht in de natuur weer te herstellen. Toch? 

Niet helemaal, zegt Jos Willemsen. Of: helemaal niet. Ja, de gedachte om het bodemleven te voeden met bladeren en takken is juist. En egeltjes kunnen er een schuilplaats in vinden. Alleen zitten in dorre herfstbladeren en dode takken niet de juiste hoeveelheden voedzame stoffen die het bodemleven nodig heeft. Veel beter is het daarom om middenin de zomer, wanneer planten, struiken en bomen vol energie zitten, te snoeien en het snoeisel aan de aarde terug te geven. 

Dit betekent eigenlijk dat niet de balans, maar juist het verstoren van die balans de grote motor achter een gezonde natuur is! Weer heel anders dan het circulaire 'alles keurig binnen de lijntjes laten' dat we inmiddels gewend zijn te doen. 

Een kwestie van omdenken, maar als je naar gezonde natuur kijkt dan zie je juist dat verstoringsprocessen een belangrijk onderdeel zijn van voedende groei, meer groei en nog meer groei - de kosmische beweging waar we allemaal onderdeel van zijn. Niet het behoud van leven en energie, maar het creëeren van meer leven en het ophopen van nog meer energie zorgt voor een gezonde thriving planeet. 

Denk aan een olifant die met z'n zware lijf her en der wat bomen omduwt, een kudde paarden die hele prairies kapot galoppeert, wolven die herten opjagen, varkens die tijdens het eikeltjes rapen de grond omwoelen. En zelfs die flinke zomerstormen, waarbij tal van bomen met zwaar bladerdek omgaan: het zijn allemaal zeer gezonde verstoringsprocessen, waar de natuur baat bij heeft. 

In een zwaar gecultiveerde wereld en -samenleving is steeds minder plaats voor flinke verstoringen. Controleren en concureren is daarin het devies. Dieren moeten binnen het hek blijven, oogst mag pas van het land in de derde week van augustus, vallende blaadjes zorgen voor boze buurmannen en schetende koeien krijgen met Den Haag aan de stok. Controle, concurrentie en vooral veel weerstand.

Jos laat zien dat juist de weg van de minste weerstand de beste efficiëntie voor leven, energie en natuurlijk kapitaal (en daarmee ook een goed gevulde ondernemersportemonnee) op kan leveren. Door te werken mét de natuur, en een eigen plek te pakken binnen haar unieke samenwerkingsdynamieken. 

Een van de voorbeelden dat bij ONS BUITEN de kippen en varkens nomadisch, mulchen we (ook) tijdens de zomer en kijken we goed hoe de verschillende levenscycli van planten, struiken en bomen elkaar beïnvloeden, om zo als mens ons nuttige bijdrage te leveren aan het proces.  

Daarvoor heb je natuurlijk wel al die dieren en vooral de juiste (kennis van) dynamiek nodig. Hoe bijzonder, ingewikkeld (en tegelijkertijd zo fascinerend, logisch en eenvoudig) het allemaal zit, dat lees je in dit artikel van Jos Willemsen in EM Magazine. Ook in jouw tuin! En ondertussen leer je hoe je alvast kunt omdenken van circulair naar creatiegewijs.

Ook geeft Jos bij ONS BUITEN een tweedaagse cursus over dit onderwerp. Op 24 en 25 oktober, inschrijven is nog mogelijk!